ဒြန္ယာႏွင့္ ဒြန္ယာခ်စ္စိတ္ဟူသည္....

بسم الله الرحمن الرحيم

ဒြန္ယာဘာလဲ.. ဒြန္ယာခ်စ္စိတ္ဘာလဲ။

ယေန႕ေခတ္၌္ ဘာသာေရးကိုင္းရႈိင္းသူမ်ားအမည္ရ  လူ႕အသိုင္းအဝုိင္းတစ္ခုတြင္ စီးပြားေရးအား တစိုက္မတ္မတ္ျပဳေနသူမ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍ စကားတခြန္း အျမဲေျပာဆိုေလ့ရွိၾကသည္။ " ေမာင္ျဖဴ၊ ေမာင္နီကေတာ့ ဒြန္ယာမွာ နစ္မြန္းေနတာပါကြာ။ ဘာလုပ္မွာလဲ...။ ဒီေလာက္ရွာျပီးေတာ့။ မရွာလည္း အလႅာဟ္က ေကၽြးတာပဲ။ "  ထိုကဲ့သို႕ပင္ ယကီးန္၏ေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ လမ္းမွန္ေပ်ာက္ေနသူအခ်ိဳ႕မွာလည္း ဤသို႕ေျပာဆိုေလ့ရွိကာ မိမိဒုကၡအား မိမိရွာေဖြေလ့ရွိၾကသည္။ သားသမီးႏွင့္ ဇနီးမယားတုိ႕အား ဂရုမစိုက္တတ္ၾကပဲ မသိမသာ လမ္းေခ်ာ္ေနတတ္ၾကေပသည္။ ၎တို႕ထံတြင္ ေလာကီဘဝႏွင့္သက္ဆုိင္ေသာ အေရးၾကီးသည့္အရာမ်ားပင္လွ်င္ တားျမစ္ထားသည့္ ကိစၥသဖြယ္၊ ရြံရွာဖြယ္အရာမ်ားသဖြယ္ ျဖစ္သြားရေလသည္။ ထိုထက္ပိုဆိုးသည္မွာကား ဘာသာေရးကိုေကာင္းစြာ နားမလည္ပဲ အျခားသူမ်ားအား ေဝဖန္ျခင္း၊ ပုတ္ခတ္ေျပာဆုိျခင္းတို႕ကို လြန္မင္းစြာျပဳလုပ္လာၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ၎တို႕သည္ အျခားသူမ်ားအား အေကာင္းျပဳသလုိႏွင့္ အဆိုးသက္ေရာက္ေစၾကသည္။ ၎တို႕၏ စကားမ်ားသည္ တေန႕စာရွာေဖြ၊လုပ္ကိုင္မွ စားေသာက္ရသူမ်ားႏွင့္ စီးပြားရွာေဖြရင္း သာသနာအက်ိဳးသယ္ပိုးေနသူမ်ားအား လြန္စြာ ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္ေစတတ္၏။ စိတ္ထဲတြင္ သံသယမ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚေစတတ္၏။ လူသားတုိ႕၏ အၾကီးမားဆံုး ရန္သူရႈိင္သြာန္သည္လည္း ထိုသံသယတို႕အား အခြင့္ေကာင္းတစ္ရပ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ ႏွစ္ဦးလံုးကို အလဲထိုးေလ့ရွိ၏။ ဤသို႕ျဖင့္ ဘာသာေရးကို အေၾကာင္းျပဳ၍ အုပ္စုႏွစ္စုျဖစ္ကာ အစၥလာမ္၏ အင္အားကို က်ဆင္းသြားေစေပသည္။ အမွန္စင္စစ္ ဘာသာေရးအား ေကာင္စြာ နားလည္တတ္သိပါက ထိုသို႕ျဖစ္ရန္ အေၾကာင္းမရွိေပ။ ထို႕ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ထိုင္ဝိုင္းသူ/သားမ်ားအား ဒြန္ယာဟူသည္ အဘယ္အရာနည္း။ ဒြန္ယာခ်စ္စိတ္ဆိုသည္မွာ မည္သို႕ျဖစ္သနည္း။ ဟူေသာ ေမးခြန္းႏွစ္ခုအား ဆရာသခင္မ်ား၏ ရွင္းလင္းျပသမႈ႕အား ေရွ႕ဝယ္ထား၍ ေရးသားတင္ဆက္လိုက္ပါသည္။

((ဘာသာေရးရႈ႕ေထာင့္အရ ဒြန္ယာဟူသည္ ျမင့္ျမတ္ေတာ္မူေသာ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ႏွင့္ ႏွစ္ဘဝသခင္ (ဆြ)အား ေမ့ေလ်ာ့ေစေသာ အရာတုိင္းအား ေခၚဆိုေပသည္။))

တနည္း- နမားဇ္၊ရိုဇာ၊ဟဂ်္၊ဇကားႏွင့္ အျခားခဝပ္ကိုးကြယ္မႈ႕ဆိုင္ရာတို႕အား လစ္ဟင္းေစေသာအရာ၊ စြႏၷသ္ေတာ္မ်ားအား အေကာင္အထည္ေဖာ္ခြင့္မေပးေသာ၊ တမန္ေတာ္၏ မိန္႕မွာမႈ႕တို႕ကို လိုက္နာရန္ အဟန္႕အတားျဖစ္ေစေသာအရာတို႕ကို ေခၚဆိုေပသည္။ တိက်မွန္ကန္လွေသာ၊ ေဒသမေရြး၊ လူမ်ိဳးမေရြး က်င့္သံုးႏိုင္ေသာ ကၽြႏ္ုပ္တုိ႕ အစၥလာမ္သာသနာျမတ္၏ ေဝါဟာရတြင္ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းျပဳျခင္း၊ စီးပြားရွာျခင္းအား ဒြန္ယာဟုမေခၚဆိုေပ။ ဝန္ထမ္းအျဖစ္အလုပ္လုပ္ျခင္း၊ လယ္ယာလုပ္ကိုင္ျခင္းအား ဒြန္ယာဟုမေခၚဆို။ ကုမၼဏီဖြင့္ျခင္း၊ ရွယ္ယာဝင္ျခင္းတို႕အား ဒြန္ယာဟု မသတ္မွတ္ေပ။ ထိုသို႕ စီးပြားရွာျခင္းသည္ လူသားတုိ႕ ရွင္သန္ေနထိုင္ရန္၊ ၾကီးပြားတိုးတက္ရန္ အေၾကာင္းခံတစ္ခုျဖစ္သကဲ့သို႕ အေရးၾကီးလိုအပ္ခ်က္တစ္ခုလည္း ျဖစ္ေပသည္။ ထို႕အျပင္ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္၍ျဖစ္ေစ၊ ဝန္ထမ္းလုပ္၍ျဖစ္ေစ၊ မည္သည့္ပံုစံႏွင့္ပင္ျဖစ္ေစ ဟလာလ္ရုိဇီရွာေဖြျခင္းသည္ (တူညီမႈ႕အျပည့္အဝမရွိေသာ္လည္း) နမားဇ္ကဲ့သုိ႕ေသာ ဖရဇ္တာဝန္တစ္ခုျဖစ္ေပ၏။

တမန္ေတာ္ျမတ္(ဆြ)မိန္႕ေတာ္မူ၏။ طلب كسب الحلال فريصة بعد الفريضة
အဓိပၸါယ္မွာ- ျမင့္ျမတ္ေတာ္မူေသာအလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ သတ္မွတ္ျပဌာန္းထားေသာ မလုပ္မေနရ တာဝန္မ်ားျပီးေနာက္ ဟလာလ္(သန္႕ျပန္႕၍ စားသံုးခြင့္ရွိေသာအရာ)အား ရွာေဖြျခင္းသည္ မလုပ္မေနရတာဝန္တစ္ရပ္ျဖစ္ေပသည္။

အနည္းငယ္ရွင္းလင္းခ်က္။       ။ ဤဟဒီးဆ္ေတာ္သည္ မစ္ရွ္ကားသ္က်မ္း၏ အေရာင္းအဝယ္အခန္း ဟလာလ္ရိုဇီရွာေဖြစားေသာက္ျခင္း က႑တြင္ ေရးသားထားေသာ ဟဒီးဆ္ျဖစ္သည္။ ထို႕အတူ ဗိုင္ဟကီက်မ္းတြင္လည္း ေဖာ္ျပပါ စကားလံုးအတုိင္း လာရွိထားသည္။ အျခားက်မ္းမ်ားတြင္မူ طلب الحلال واجب على كل مسلم ဟုလာရွိထားေပသည္။ အဓိပၸါယ္ တူဆင္မႈ႕ရွိျပီး စကားလံုးသာ ကြဲ၏။ ဤဟဒီးဆ္ေတာ္ႏွစ္ပုဒ္ႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ပညာရွင္မ်ားဆံုးျဖတ္ထားၾကသည္မွာ- ဟဒီးဆ္သည္ ضعيف ျဖစ္ေသာ္လည္း မ်ားစြာေသာ ဟဒီးဆ္မ်ား၏ ေထာက္ပံ့မႈ႕ျဖင့္ حسن အဆင့္တြင္ရွိေပသည္။ (တနည္း) လိုက္နာက်င့္သံုးရမည့္ ဟဒီးဆ္ေတာ္မ်ားမွ ျဖစ္ေပသည္။ ပထမဟဒီးဆ္ေတာ္အား ဟဇရသ္ အဗ္ဒြလႅာဟ္ ဗင္န္ မတ္စ္အူးဒ္ သခင္ဆင့္ဆိုေတာ္မူ၍ ဒုတိယဟဒီးဆ္ေတာ္အား ဟဇရသ္ အနတ္စ္ သခင္ဆင့္ဆိုေတာ္မူခဲ့၏။ မစ္ရွ္ကားသ္၏ အက်ယ္ဖြင့္က်မ္း (မစ္ရ္ကားသြလ္မဖာသီးဟ္)တြင္ ဟလာလ္ရိကၡာရွာေဖြျခင္းႏွင့္ ပတ္သတ္၍ إذ كسب الحلال أصل الورع وأساس التقوى ဟုပင္ ေရးသားထားေပသည္။ အဓိပၸါယ္မွာ ဟလာလ္ရွာေဖြျခင္းသည္ သက္ဝါတရား၏ အုတ္ျမစ္ပင္ျဖစ္သည္။

စဥ္းစားသင့္သည္မွာ- ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးသည္ မိမိတာဝန္ကို ေက်ပြန္ေအာင္ထမ္းရြက္ေနသည္ဆိုပါက ကၽြႏ္ုပ္တုိ႕ ၎အား မည္သို႕ေသာ စြဲခ်က္ျဖင့္ ျပစ္တင္ေဝဖန္ၾကမည္နည္း။ မည္သည့္ျပစ္ခ်က္ျဖင့္ ၎အား မသူေတာ္ဟု သတ္မွတ္မည္နည္း။ အမွန္စင္စစ္၎သည္ သက္ဝါတရားေပၚ ရပ္တည္ေနသည္မဟုတ္ပါသေလာ။

သို႕ေသာ္ ဒြန္ယာအား ခ်စ္ခင္ျခင္းသည္ ေကာင္းေသာအက်င့္အမူ တစ္ခုမဟုတ္ေပ။ ျမတ္နဗီ(ဆြ)သည္ ဒြန္ယာ ခ်စ္ခင္ျခင္းအား မေကာင္းမႈ႕အကုသိုလ္တို႕၏ အရင္းအျမစ္ျဖစ္သည္ဟု သတ္မွတ္ေတာ္မူခဲ့၏။

ဟဒီးဆ္ေတာ္မွာ- حب الدنيا رأس كل خطيئة ျဖစ္သည္။

အနည္းငယ္ရွင္းလင္းခ်က္။       ။ ဤဟဒီးဆ္ေတာ္အား အထက္ပါဟဒီးဆ္ေတာ္အတိုင္းပင္ ضعيف ဟူ၍ ပညာရွင္မ်ား သတ္မွတ္ထားၾက၏။ အခ်ိဳ႕မွာ ဟဇရသ္အီဆာ(အ.စ)၏ မိန္႕ေခၽြခ်က္မ်ားမွ ျဖစ္သည္ဟု သတ္မွတ္ထားၾက၏။ မည္သို႕ပင္ျဖစ္ေစ ရွရီအသ္တရားေတာ္၌ ဒြန္ယာ၏ခ်စ္စိတ္ႏွင့္ ပတ္သတ္၍ မ်ားစြာေသာ သတိေပးမႈ႕မ်ားရွိေနရာ ကၽြႏ္ုပ္တို႕အဖို႕ ေရွာင္က်ဥ္ရန္တာဝန္တစ္ရပ္ ျဖစ္ေနမည္သာ။

ထို႕ေၾကာင့္ ကၽြႏ္ုပ္တုိ႕အေနႏွင့္ ဒြန္ယာခ်စ္စိတ္ဟူသည္ အဘယ္အရာနည္းဟူေသာ ေမးခြန္း၏ အေျဖအား ေကာင္းစြာသိသင့္ေပသည္။ ((ဒြန္ယာခ်စ္စိတ္ဟူသည္ ေလာကီလုပ္ငန္းမ်ား၌ လြန္စြာနစ္မြန္းရင္း နမားဇ္မသိ၊ ရိုဇာမရွိ၊ ဇကားသ္မေပး၊ ဟဂ်္မျပဳ၊ မြန္ရည္ေသာ စာရိတၱပိုင္ရွင္မျဖစ္ပဲ ေနျခင္းအား ေခၚဆိုေပသည္။))

ေန႕ညမအား ေလာကီရွာေဖြျပီး တမလြန္အား ေမ့ေလ်ာ့ျခင္းအား ေခၚဆိုေပသည္။ ထိုသို႕ေမ့ေလ်ာ့စြာေနထိုင္ျပီး ေလာကီဥစၥာ ရွာေဖြျခင္းသည္ တရားေတာ္ျမတ္၏ ရႈ႕ေထာင့္အရ လမ္းလြဲျခင္းသာျဖစ္ေပမည္။ ေလာကီရွာေဖြသကဲ့သို႕ တမလြန္အတြက္လည္း ရွာေဖြေနရမည္။ တိုေတာင္းလွေသာ ေလာကီသက္တမ္းအတြက္ ကၽြႏ္ုပ္တုိ႕မည္မွ်ၾကိဳးပမ္းၾကျပီး၊ အဆံုးမရွိသည့္ တမလြန္ခရီးအတြက္ မည္မွ်အသင့္ျပင္ထားသည္ကို သတိခ်ပ္ရမည္။ ေလာကီႏွင့္ သင့္ေတာ္သည့္အတိုင္းအတာအား ရွာေဖြလွ်င္ တမလြန္အတြက္ အသင့္ျပင္ရန္ အလိုအေလ်ာက္ အခ်ိန္ရလာမည္သာျဖစ္၏။

ထို႕ေၾကာင့္ ကၽြႏ္ုပ္တုိ႕အေနႏွင့္ မည္သည့္ဖက္မွ အစြန္းမေရာက္ေစရန္ အထူးဂရုျပဳရင္း ေနထိုင္က်င့္ၾကံသင့္ေပသည္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ ရွယ္ယာဝင္မ်ား၊ ေဟာတယ္ပိုင္ရွင္မ်ား၊ လန္ခရူဇာ၊ ဖရားရီး၊ လမ္ေဘာဂီနီကားပိုင္ရွင္မ်ား အစရွိသည့္ လူခ်မ္းသာမ်ားအား ၾကည့္၍ ေလာကီနစ္မြန္းေနၾကသူမ်ားဟူ၍ မသတ္မွတ္သင့္ေပ။ ထို႕အတူ စီးပြားေရးမလုပ္ပဲ ဗလီဝတ္ေက်ာင္းေတာ္တြင္ ၂၄နာရီလံုး ေနထိုင္သူမ်ား၊ ဘာသာေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အစဥ္အခ်ိန္ေပးသူမ်ားအား အေပၚယံၾကည့္၍ အလႅာဟ္အခ်စ္ေတာ္မ်ားဟူ၍ မသတ္မွတ္သင့္ေပ။ ဘာသာေရးကိုင္းရႈိင္းသူမ်ားဟု ယူဆကာ စည္းစိမ္ရွင္မ်ားထက္ သာပိုေကာင္းျမတ္သည္ဟု မသတ္မွတ္သင့္ေပ။

အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ အကယ္၍ ထိုစည္းစိမ္ရွင္မ်ားသည္ ဖရ္ဇ္တာဝန္မ်ားအား ျပည့္ဝစြာ ျပဳၾကျပီး မိမိတို႕ေငြေၾကးအား သာသနာ့အက်ိဳးျပဳလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ သံုးစြဲမည္။ ျမင့္ျမတ္ေတာ္မူေသာ အရွင္ျမတ္အား ရႊက္ရ္ျပဳေနမည္။ (ေက်းဇူးတင္ေနမည္) တတ္အားသေရြ႕ ဘာဝနာစီျဖန္းေနမည္ဆိုပါက ၎တုိ႕သည္လည္း အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ အခ်စ္ေတာ္မ်ား ျဖစ္ၾကေပသည္။ အကယ္၍ ဗလီ၌ ၂၄နာရီပတ္လံုး အခ်ိန္ေပးေနသူသည္ လူတုိ႕ ၎အား ေပးကမ္းလာေစရန္၊ ဘာသာတရား ကိုင္းရႈိင္းသူဟု သတ္မွတ္လာေစရန္ ရည္ရြယ္ေနပါက ထိုသူသည္ ႏွစ္ဘဝလံုး ဆံုးရႈံးရသူျဖစ္ေပမည္။ ထို႕အျပင္ သူေဌးသည္ ၎ထက္သာပိုမြန္ျမတ္ေနေပလိမ့္မည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ကၽြႏ္ုပ္တုိ႕အားလုံး အစြန္းမေရာက္ေစရန္ အထူးသတိျပဳၾကျပီး မတရားေဝဖန္ျခင္းမွ ေရွာင္က်ဥ္ၾကပါဟု တိုက္တြန္းရင္းးးးးးးးးးး

ဘရွီးေလး(ေမျမိဳ႕)